İmar Kadastro - Harita Müh. Musa Faruk DEMİR

TKGM Sözlüğü

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Teşekkür: Bu sözlüğü hazırlayıp bizlerin istifadesine sunan Tapu ve Kadastro Başmüfettişi Sayın Gürsel Öcal DÖRTGÖZ üstadımıza şükranlarımı arz ediyorum. Musa Faruk DEMİR / Artvin Kadastro İl Müdürü
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
	KELIME ANLAMI
ADA	Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi dogal ve yapay sinirlarla, kadastro çalisma alani siniri ile veya Devlet Demir Yollari arazisi ile çevrili parseller topluluguna kadastro adasi denir. Ada numaralari 101’den baslar, köy siniri içindeki tüm parseller ölçülünceye kadar numaralar araliksiz birbirini izler (BÖHYY.116).
AHZ-U KABZA	“Bedeli tahsil etmeye” demektir. Daha çok vekaletnamelerde geçer, satis bedelini tahsil edebilmek yetkisi, anlamina gelir.
AILE KONUTU	Aile konutu, ailenin devamli olarak ikametine ayrilan konuttur. Medeni Kanunun 19. Maddesinde aile konutunun bulundugu yere "yerlesim yeri" adi verilmistir. Buna göre; yerlesim yeri, bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturdugu yerdir. Bir ailenin ayni zamanda birden fazla yerlesim yeri olamaz. Demek ki, bir ailenin birden fazla aile konutu olamaz. Medeni Kanunun 19. Maddesinde sözü edilen yerlesim yerindeki konut, "aile konutudur." Bir aile pek çok yerde konut sahibi olabilir, ancak bunlardan sadece birisi medeni kanunun aradigi anlamda aile konutudur.
AILE YURDU	Bir kimsenin bir evi veya tarima veya sanayiye elverisli tasinmazlari eklentileri ile beraber ailesine tahsis ederek ailesini koruyucu bir tesis (yurt) olusturmasidir. Aile yurdu kuruldugu tapu kütügünün serhler sütununa yazilir (MK.386).
AKITLI ISLEMLER	Tapu sicil müdürlügünde resmi senet düzenlenerek yapilan islemlerdir. Satis, bagis, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak haklari akitli islemlere örnek gösterilebilir. Tapu Kanununun 26. Maddesinde mülkiyet ve mülkiyet disindaki ayni haklarin kurulmasi ve devri için tapu sicil müdürlügünde resmi senet düzenlenecegi belirtilmistir. Sahsi haklar için resmi senet düzenlenmez.
AKITSIZ ISLEMLER	Tapu Kanununun 26. Maddesinin disinda kalan, ayni haklarin kurulmasi ve devri ile ilgili olmayan kisisel haklarin serhi, terkin, düzeltme, degisiklik, ayirma, birlestirme, mirasin intikali gibi hak sahibinin veya malikin tek tarafli iradesi ile tapu sicil müdürlügünde yapilan islemlerdir. Akitsiz islemler için resmi senet yerine Tescil Istem Belgesi düzenlenir.
ALENIYET	Açiklik. Tapu sicil bilgilerinin sadece ilgililerine açik olmasi ilkesi demektir.
ANA SICILLER	Ana siciller tapu sicilinin asli unsurlaridir ve sunlardan olusur: a) tapu kütügü b) kat mülkiyeti kütügü, c) yevmiye defteri, d) resmi belgeler (resmi senet, plan, mahkeme karari ve digerleri)
APLIKASYON (YER GÖSTERME)	Kadastro paftalarindaki parsel köse noktalarinin yeniden zeminde belirtilmesidir. (BÖHYY. 262. 19 Sy. M.83). Parselin zemindeki sinirlarinin gösterilmesidir.
APOSTILLE	5 Ekim 1961 tarihinde La Haye sözlesmesine katilan ülkelerden birisi yetkili makami tarafindan belgenin düzenlendigi anlamina gelir. Vekaletname, yetki belgesi ve diger belgeler üzerinde “Apostille (Convention de La Haye du Octobre 1961)” ibaresi varsa o yerdeki Türk konsoloslugu tasdikine gerek olmadan belge Türkiye’de geçerli kabul edilir.
ARAZI	Sinirlari yeterli vasitalarla belirlenmis, yatay ve düsey sinirlari bulunan zemin parçasidir.
ARAZI KAYMASI	Bkz. MK.709.
ARSA	Belediye ve mücavir alan sinirlari veya köy yerlesik alanlarinda yapilan planlarla iskan (yapilasma) sahasi olarak ayrilmis yerlerde bulunan arazi parçalarina arsa denir.
ARSA PAYI	Kat irtifaki veya kat mülkiyeti kurulmus binalarda her bir bagimsiz bölüme tahsis edilmis zemindeki (arsadaki) ortak mülkiyet payina arsa payi denir.
ASKERI GÜVENLIK BÖLGESI	Kamu ve özel kuruluslarin çevresinde Bakanlar Kurulunca tesis edilir (2565 Sy. K.3,4,19).
ASKERI YASAK BÖLGE	Yurt savunmasi bakimindan hayati önem tasiyan askeri tesis ve bölgelerin çevresinde Bakanlar Kurulu karari ile belirlenen sinirlar içerisinde kalan bölgedir (2565 sy As.Ys. Bl. K.m3,5) Askeri yasak bölgeler 1 inci ve 2 inci askeri yasak bölgeler olmak üzere ikiye ayrilir. 1 inci derece askeri yasak bölgeler içerisindeki tasinmaz mallar kamulastirilir. 2 inci derecedeki askeri yasak bölgelerde yabanci uyruklu kimseler tasinmaz edinemezler, edinmislerse tasfiye edilir (md.9) Yabancilar izin almadan bu bölgede tasinmaz kiralayamazlar. Bu hükümlere aykiri hareket edenler cezalandirilir (md.26). Yetkili komutanlikça izin verilmeyen her türlü insaat durdurulur (md.9).
AYNI HAKLAR	Kisilerin esya üzerinde dogrudan dogruya hakimiyetini saglayan ve bu nedenle herkese karsi ileri sürülebilen haklardir. Örnek: Mülkiyet hakki.
AYNI SERMAYE TAAHHÜDÜ	Bir tasinmaz malin mülkiyetinin veya ayni bir hakkin, yeni kurulmakta olan veya önceden kurulmus bulunan bir sirkete ortak olmak amaciyla devredilmesi islemidir.
AZIL	Vekaletnamedeki vekilin ve yetki belgesindeki temsilcinin yetkisinin sona erdirilmesi, azledilmesidir. Azil noterden yapilabilecegi gibi tapu sicil müdürlügüne verilecek bir dilekçe ile de yapilabilir. Azil belgesi tapu sicil müdürlügüne ulasinca aziller siciline kaydedilir. Vekaletle yapilan islemlerde aziller sicilinden mutlaka arama yapilarak vekilin yetkisinin devam edip etmedigine bakilir.

	KELIME ANLAMI
BAGIMSIZ BÖLÜM	Kat mülkiyeti veya kat irtifaki kurulmus yerlerde ana gayrimenkulün ayri ayri ve basli basina kullanilmaya elverisli olan ve her biri kat mülkiyeti kütügünde ayri bir sayfaya tescil edilen konut, dükkan, magaza gibi bagimsiz mülkiyete konu bölümlerine bagimsiz bölüm denir.
BAGIMSIZ VE SÜREKLI HAKLAR	Bkz. Müstakil ve daimi haklar.
BAKIYE	Kalan. Bir alacaktan geriye kalan miktar.
BASVURU FISI	Akitli veya akitsiz islemler yaptirmak için tapu sicil müdürlügüne sözlü olarak basvuran hak sahiplerinin bu sözlü istemlerinin müdürlükçe yaziya geçirildigi, müdür veya memurca doldurulan matbu formdur. Basvuru fisi mutlaka iki nüsha düzenlenerek birisi basvuran kimseye verilir, digeri dosyasinda muhafaza edilir.
BEYAN	Üçüncü kisileri aydinlatmak, bilgilendirmek ve özellikle uyarmak amaciyla tapu kütügündeki özel sütununa islenen tasinmazin hukuki durum ve akibetini gösteren belirtmelerdir.
BILA	“siz, siz” seklindeki olumsuzluk ekidir. Bila faiz: faizsiz, Bila bedel: bedelsiz gibi.
BILUMUM	Bütün, tüm, tamami.
BÜTÜNLEYICI PARÇA	Bir esyayi tamamlayan ve asil esya zarar görmeden ondan ayrilmayan parça. Bkz. Mütemmim cüz.

	KELIME ANLAMI
CEBRI ICRA	Yerine getirilmeyen veya ödenmeyen bir borcun icra müdürlügü araciligi ile tahsili.
CEBRI SATIS	Üzerinde haciz veya ipotek kaydi bulunan borçluya ait tasinmaz malin borcu tahsil amaciyla icra müdürlügü veya alacakli kamu idaresi kanaliyla satilarak, ihale alicisi adina tescili islemidir.
CINS DEGISIKLIGI	Bir tasinmazin cinsinin yapisiz iken yapili veya yapili iken yapisiz hale, bag, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapili iken bag, bahçe ve benzeri duruma dönüstürmek için paftasinda ve tapu sicilinde yapilan islemdir.

	KELIME ANLAMI
DAMGA VERGISI	488 sayili Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayili tabloda belirtilen tapu islemlerinden tahsil edilen vergidir.
DEGISIKLIK	Tapu siciline baslangiçta dogru olarak yazilmis bir kaydin sonradan vuku bulan olaylar ile anlam ve önemini yitirmis veya kapsaminda farklilik olmasi halinde malik veya hak sahibinin talebi ile sicildeki kaydin gerçegi yansitir hale getirilmesidir. Degisiklik, düzeltmeden (tashihten) farklidir. Degisiklik islemine en güzel örnek cins degisikligidir.
DEGISIKLIK ISLEMLERI	Kadastro paftasinda degisiklik yapilmasini gerektiren ayirma, birlestirme, cins degisikligi gibi tapu fen islemlerine degisiklik islemleri denir.
DERECE	Ipoteklerin tescil edildigi siralama. Ipoteklerin bir birine üstünlügü tarih ve yevmiye numaralarina göre degil, tapu kütügünde isgal ettigi derece ve siraya göre belirlenir. Ipoteklerin diger haklara üstünlügü ise tarih ve yevmiye numarasina göre belirlenmektedir. Bkz.Ipotek derecesi.
DEVLETIN SORUMLULUGU	Medeni Kanunun 1007. maddesi uyarinca, tapu sicilinin tutulmasindan kaynaklanan zararlardan kusursuz dahi olsa Devletin sorumlu olmasi demektir. Sicili tutan tapu memuru ise ancak kusurlu olmasi halinde ve kusuru oraninda sorumludur.
DEVRE MÜLK	Mesken olarak kullanilmaya elverisli bir yapi veya bagimsiz bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapi veya bagimsiz bölümden yilin belli dönemlerinde (devreler halinde) müsterek mülkiyet payina bagli olarak yararlanilmak üzere kurulan bir irtifak hakkidir.
DEVRE TATIL	Mülkiyet payina bagli olmayarak genelde turizm bölgelerinde belli tarihlerde tatil yapmak hakkidir. Her bir devre ayri tarihlerde ayri sehir veya ülkelerde kullanilabilmektedir. Bu hakkin tapu siciliyle ilgisi yoktur, ayni bir hak olmayip sahsi bir haktir.
DÖNER SERMAYE ÜCRETI	TKGM. Döner Sermayesi Isletmesi hesabina, tapu islemlerinden tahsil edilen ve tutari her yil basinda döner sermaye yönetim kurulunca yeniden belirlenen ücrettir.
DÜZELTME	Tapu kütügüne yanlis yazilmis bir kaydin belgelerine uygun olarak düzeltilmesi islemidir.

	KELIME ANLAMI
EDINILMIS MALLARA KATILMA REJIMI	Esler sözlesme ile hiçbir mal rejimini seçmemislerse Medeni Kanun geregi esler arasinda uygulanacak yasal mal rejimidir (MK.218).
EKLENTI	Teferruat, Asil sey malikinin anlasilabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, isletilmesi, korunmasi veya yarar saglanmasi için asil seye sürekli olarak özgülenen ve kullanilmasinda birlestirme, takma veya baska bir biçimde asil seye bagli kilinan tasinir maldir (MK.686). Kat irtifaki veya kat mülkiyeti kurulmus binalarda bir bagimsiz bölümün disinda olup, kömürlük, garaj, depo gibi dogrudan dogruya o bölüme tahsis edilmis olan yerlere eklenti denir.
ELBIRLIGI MÜLKIYETI	Birden çok kisinin bir tasinmaz mal üzerinde pay oranlari açikça gösterilmeden malik olmalari demektir. Bkz.Istirak halinde mülkiyet.
EMLAK BEYAN DEGERI	Emlak Vergisi Kanununa göre genel beyan dönemlerinde tasinmaz maliki veya hissedarlari tarafindan belediyelere verilen emlak beyannamelerinde belirtilen degerdir. Bu degere kayitli deger de denir. Tapu harçlarina esas matrah hesaplanirken, bu degere sonraki her yil için belirlenen yeniden degerleme orani uygulanarak bulunacak degerden asagi olmamak üzere taraflarca müdürlüge bildirilen deger üzerinden harç hesaplanir.
ERGINLIK	Resit olmak, rüst. Bir kimsenin 18 yasini bitirerek, 19 yasindan gün almis olmasi ile kazandigi hukuki statü.
EVRAK-I MÜSPITE	Resmi senet, plan, mahkeme karari ve digerleri gibi tapu sicilindeki kayitlarin dayanagini olusturan resmi belgelerdir. Plan kadastro müdürlügünde, diger belgeler tapu sicil müdürlügündeki parsel dosyalarinda arsivlenir.

	KELIME ANLAMI
FBK.	Ipoteklerin tescilinde kullanilan fekki (terkini) bildirilinceye kadar anlamina gelen kisaltmadir. Alacaklinin terkin istemi üzerine ipotek sicilden terkin edilir. Üç ay, bir yil gibi süreli ipoteklerde de sürenin bitiminde ipotek müdürlükçe kendiliginden terkin edilmemekte yine alacaklinin talebi aranmaktadir.
FEK	Terkin. Fek etmek: Terkin etmek.
FERAGAT	Vazgeçme. Bir haktan bedelli veya bedelsiz vazgeçme.
FERAG VERME	Gayrimenkul malikinin mülkiyet hakkini devretmek veya üzerinde baskasi lehine bir hak kurmak amaciyla tapu sicil müdürlügüne gelip, düzenlenen resmi senedi imzalayarak baskasi lehine tescilini istemesi eylemidir. Buna ferag takriri de denmektedir.
FERAIZ	Ilk Medeni Kanunun yürürlüge girdigi, 1926 yilindan önce ülkemizde uygulanan mecelle isimli kanunun miras hükümleri. Feraizde tasinmaz malin tarla, bag, bahçe, ev gibi vasfina göre kizlarin ve erkeklerin alacagi miras paylari farklidir. Genelde kizlar yarim, erkekler tam pay alir.
FIIL EHLIYETI	Kendi fiiliyle hak edinebilme ve borç altina girebilme yeterliligidir (MK.9). Bunun için ayirt etme gücüne sahip ve ergin olmak gerekir.
FINANSAL KIRALAMA	Kiralayanin, kiracinin talebi ve seçimi üzerine üçüncü kisiden satin aldigi veya baska suretle temin ettigi bir malin zilyetligini, her türlü faydayi saglamak üzere ve belli bir süre feshedilmemek sarti ile kira bedeli karsiliginda, kiraciya birakmasidir. Finansal kiralama tapu kütügüne serh edilir.
FOTOGRAMETRIK HARITA	Uçak veya uydu ile çekilen fotograflarin kiymetlendirilmesi sonucu olusan, arazinin egimini (esyükseklik egrilerini) de gösteren haritalardir.

	KELIME ANLAMI
GAIPLIK KARARI	Bir kimsenin ölümüne kesin gözüyle bakilacak bir durumda olmamakla beraber, ölüm tehlikesi içinde kaybolmus veya kendisinden uzun süredir haber alinamamissa mirasçilarinin talebi üzerine mahkemece verilen ve kaybolan kisiyi ölmüs sayan karardir. Gaiplik karari üzerine veraset senedi alinarak, mirasin intikali yapilabilir.
GAYRIMENKUL	Arazi, arsa, bagimsiz bölüm gibi bir yerden bir yere tasinamayan, yerinde sabit duran seylerdir. Bu nedenle tasinmaz mal da denmektedir. Gayrimenkul kayitlari kadastro gören yerlerde tapu sicilinde, kadastro görmeyen yerlerde zabit defterlerinde tutulmaktadir. Tapusu olmayan gayrimenkullerin devri zilyetlik hükümlerine göre harici senet veya noterde yapilmaktadir.
GECEKONDU	Imar ve yapi islerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bagli kalinmaksizin, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rizasi alinmadan yapilan izinsiz yapi demektir.
GEÇICI SERH	Yapilacak olan bir tapu isleminde ayni hakkini ispat veya eksik belgesini tamamlamasi için ilgilisine süre verilerek mevcut haklari tehlikeli bir gelecekten kurtarma düsüncesine dayanan bir hukuki müessesedir.
GENELGE	Ülke çapinda bir sorunu gidermek ve müdürlükleri aydinlatmak amaciyla merkezi idare tarafindan bir siraya göre yayinlanan genel emirlerdir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlügü, 3045 sayili Kurulus Kanununun 28. Maddesindeki düzenleme görev ve yetkisine istinaden bagli birimlerinin sorunlarini genelgelerle çözmeye çalismaktadir. Genelgeler yönetmelik, tüzük ve kanunlara aykiri olamaz. Bölge Müdürlüklerinin de genelge yayinlama yetkisi vardir.
GERÇEK KISI	Insanlardir.

	KELIME ANLAMI
HAK	Hukukun insanlara tanidigi, kullanilmasi hak sahibinin istegine bagli bir yetkidir. Esya hukuku açisindan haklar, ayni haklar ve sahsi haklar olmak üzere ikiye ayrilir. Ayni hak herkese karsi ileri sürülebilen haklardir. Örnek; mülkiyet hakki. Sahsi hak ise sadece sözlesmenin diger tarafina karsi ileri sürülebilen haklardir. Örnek; kira hakki.
HAK EHLIYETI	Hak edinebilmek, borç altina girebilmektir (MK.8). Bunun için insan olmak yeterlidir.
HARÇ	492 sayili Harçlar Kanununa ekli (4) tarifede belirtilen tapu islemlerinden, verilen tapu hizmeti karsiliginda alinan paradir. Günümüzde tapu harçlari T.C. Ziraat Bankasi ve Vakiflar Bankasi tüm subelerine yatirilabilmektedir. Harci yatirilmadan tapu islemi yapilamaz. Yapan memur sorumlu olur.
HARITA	Yeryüzünün tamaminin veya bir kisminin belli ölçekte küçültülerek, bir altliga çizilmis sekline harita denir.
HAYMATLOS	Vatansiz, hiçbir ülkenin vatandasliginda bulunmayan kisi.
HAZINE ARAZISI	Hazinenin mülkiyetinde bulunan arazi. Hazinenin tapu sicilinde tescilli olan arazileri olabilecegi gibi, tapuya tescil edilmemis araziler, daglar, tepeler, kayalar, göller, nehirler, dereler de hazinenin mülkiyetinde sayilir. Tescili olanlara hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler, tescilsiz olanlara hazinenin genel mülkiyetinde olan araziler denir. Hazine arazilerinin ihale yolu ile satisi mümkündür.
HAZINE-I MALIYE	Maliye Hazinesi.
HEYELAN	Bkz. MK.710.
HISIMLIK	Akrabalik (MK.17). Kan hisimligi ve kayin hisimligi olarak iki türü vardir.
HISSE	Bir tasinmaz malin tam mülkiyetinin bir kismina karsilik gelen paydir. Müsterek ve istirak halinde mülkiyette maliklerden her biri tasinmaz malin bir miktar hissesine sahiptir.
HISSE TEVHIDI	Bir tasinmaz malda hissesi olan bir kimsenin ayni tasinmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi halinde önceki hisseyle sonra alinan hissenin birlestirilerek tapu kütügüne tescil edilmesi demektir. Bu tescil için talebe gerek yoktur, müdürlükçe kendiliginden yapilmasi zorunludur.

	KELIME ANLAMI
IFRAZ	Tapu kütügünde tek parsel olarak kayitli bulunan bir tasinmaz malin düzenlenen haritalara göre birden çok parçaya ayrilarak tapu kütügüne tescil edilmesi islemidir.
IHTIYARI IHALE	Bir idarenin kendi istegi ile 2886 sayili Devlet Ihale Kanununa göre yaptigi ihale islemidir. Ihtiyari ihalede mülkiyet tescilsiz olarak kazanilmaz. Ihale kararinin kesinlestigi aranmaz. Ihale taraflarinin tapu sicil müdürlügüne müracati ile resmi senet düzenlenir. Bir borcun ödenmemesi nedeniyle icra dairesi, alacakli kamu idaresi veya mahkemece yapilan satislara ise cebri ihale denir.
IKAMETGAHTA ISLEM	Tapuda islem yaptiracak kisinin tapu idaresine gelmesine engel bir durumu bulunmasi halinde tapu memurlarinca adresine gidilerek talebin karsilanmasidir (TST.19).
IKTISAP	Edinme, kazanma. Iktisap sebebi: edinme sebebi, tasinmazin malik adina nasil tescil edildigi.
ILAM	Mahkeme karari demektir.
ILMÜHABER	Tapu sicilinde, kadastro sirasinda yapilan bazi hatalarin düzeltilmesi için, istemde bulunanin hak sahibi olduguna kanaat getirebilmek amaciyla müdürlükçe istenen ve ilgili tarafindan temin edilen, fotografli ve köy muhtarliginca imzali, mühürlü resmi bir belgedir.
IMAR AFFI	Ülkemizdeki yogun nüfus artisinin getirdigi konut ihtiyacina yönelik arsa üretiminin karsilanamamasi nedeniyle ortaya çikan kaçak ve çarpik yapilasmayi bir plana baglayarak kisilerin kullanimindaki alanlarin mülkiyetinin belirli sinirlamalarla kullananlara dagitimina imar affi denmektedir.
IMAR PLANI	Imar uygulamasi yapilan yerin yapi adalarini, bunlarin yogunluk ve düzenini, yollari ve uygulamaya esas olacak diger bilgileri ayrintilariyla gösteren üzerine kadastral durumu da islenmis plana uygulama imar plani denir. Mevzi Imar Plani : Mevcut imar plani sinirlari disinda olup bu planla bütünlesmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde hazirlanan ve sosyal ve teknik alt yapi gereksinimleri kendi bünyesinde saglanmis olan plandir. Imar Parseli : Imar adalari içerisindeki kadastro parsellerinin imar mevzuati ve imar plani esaslarina göre düzenlenmis seklidir. Kadastro Parseli: Kadastro yapildigi zaman kadastro adalari içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir. Düzenleme Ortaklik Payi (D.O.P.) :Imar düzenlenmesine tabi tutulan yerlerde kamu yararina ayrilacak alan ve tesisler için kullanilmak üzere düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarin, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden %35’e kadar düsülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin muvafakati ile tespit edilen karsiligi bedeldir.
IMAR UYGULAMASI	Yerlesme yerleri ile bu yerlerdeki yapilasmalarin plan, fen, saglik ve çevre sartlarina uygun olusumunu saglamak amaciyla bulundugu yere göre belediye veya valiliklerce yapilan ve bu yerlerde insaa edilecek resmi ve özel bütün yapilari düzenleyen imar plani hazirlama islemidir.
IMAR-IHYA	Orman sayilmayan, devletin hüküm ve tasarrufu altinda bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen arazinin, masraf ve emek sarfi ile tarima elverisli hale getirilmesidir (Kad. K.17).
INTIFA HAKKI	Bir maldan tamamiyla yararlanma, onu kullanma hakkidir.
IPKA	“Geriye kalan hisse.” Hisseli devirlerde, devredilen hisseden ayri olarak malikin uhdesinde (üzerinde) kalan mülkiyet payi demektir.
IPOTEK	Temin edilen bir kredi veya dogmasi muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkul gösterilmesi halinde borç miktari kadar alacagin, varsa faizi ile beraber tasinmazin tapu kütügünün ilgili sütununa tescili islemidir. Temin edilen bir kredi veya dogmasi muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkul gösterilmesi halinde borç miktari kadar alacagin, varsa faizi ile beraber tasinmazin tapu kütügünün ilgili sütununa tescili islemidir. Ipotek Iblagi:; Önceden tesis edilmis ipotegin bedelinin resmi senet düzenlenerek arttirilmasidir. Ipotekten Kurtarma:; Ipotege dahil gayrimenkullerden bir veya birkaçinin ipotek kapsami disina çikarilmasidir. Ipotek alacaklisinin talebi ile tescil istem belgesi düzenlenerek yapilir. Ipotege Teminat Ilavesi:; Ipotek kapsamina yeni bir gayrimenkulun resmi senet düzenlenerek ilave edilmesidir. Ipotek Derecesi:; Ipotegin tapu kütügünde tescil edildigi derecedir. Ipoteklerin birbirine olan öncelik hakki tescil edildikleri tarih ve yevmiye sirasina göre degil bulunduklari dereceye göre belirlenir. Ipoteklerin tapu kütügünün diger sütunundaki haklara olan önceligi ise tescil edildikleri tarih ve yevmiyeye göre belirlenmektedir. Ipotegin bulundugu derecenin resmi senet düzenlenerek yükseltilmesi ve indirilmesi mümkündür. Derece içinde siralar mevcuttur. Talep edilmesi halinde belli bir derecenin belli bir sirasina (3/2 gibi) tescil yapmak mümkündür. Ipotek Alacaginin Temliki:; Ipotek alacaginin resmi senetle veya noterde düzenlenmis bir sözlesme ile alacakli tarafindan bir baskasina devredilmesi islemidir. Garame Anlasmasi:; Ipotegin tesisi sirasinda veya sonradan birden çok ipotek alacaklisi arasinda yapilan ve gayrimenkulün paraya çevrilmesi halinde, üst derecedeki ipotegin öncelikli olmasi hakkini kaldirarak, alacak miktarlari arasindaki orana göre satis bedelinin paylastirilmasini ön gören bir anlasmadir. Hükmen Ipotek:; Malikin rizasina tabi olmadan mahkeme karariyla kurulabilen ipotek demektir. HUMK. Madde 96’ya göre mahkeme karariyla teminat ipotegi kurulabilmektedir. Kanuni Ipotek:; Bir kanun hükmü tarafindan ön görülmüs olan ve alacak miktarinin belli olmasi halinde malikin rizasina tabi olmadan alacaklinin tek tarafli istemi ile tapu sicilinde derece sütununa (K) harfi ile tescil edilen ipoteklerdir. Örnek; satis, taksim, ölünceye kadar bakma akdinde kanuni ipotek tesisi mümkündür. Mahfuz Meblag:; Gayrimenkul malikinin TL veya yabanci para üzerinden bir tutar belirleyerek sakli tuttugu bu tutari ilerde kullanmak üzere tapu kütügünde bir derece isgal edecek sekilde tescil ettirmesidir. Öndeki ipotek derecesinin terkini suretiyle de mahfuz meblag (korunmus miktar) olusabilir. Müsterek Ipotek:; Birden çok tasinmazin ayni borç için ipotek edilmesidir (TST.32). Serbest Dereceden Yararlanma:; Ancak sözlesme ile tesis edilebilen, tapu kütügünün serhler sütununa yazilan, ipotegin kendisinden üst derecede bosalma olmasi halinde bosalan üst dereceye kendiliginden yükselme hakkidir.
IPOTEKLI BORÇ SENEDI	Sahsi bir alacak için resmi senede dayali olarak tapu siciline tescil ile kurulan ve kiymetli evrak olarak tedavül kabiliyeti olan gayrimenkul rehin senedidir.
IRADI MIRASÇILAR	Kanun tarafindan degil de miras birakanin iradesi ile belirlenmis mirasçilar. Ör/ Vasiyetname ile belirlenmis mirasçi.
IRAT SENEDI	Sahsi nitelikte olmayan bir alacak için karsilik gösterilen gayrimenkulle sinirli sorumlu olmak kaydiyla resmi senetle ve tapu senedine tescil ile sadece zirai gayrimenkuller, evler ve üzerine bina insa edilecek arsalar üzerinde kurulan bir gayrimenkul rehin senedidir.
IRTIFAK HAKKI	Sahibine hakkin konusu tasinmaz mal üzerinde kullanma ve yararlanma yetkisi veren sinirli ayni haklarin genel adidir. Bir arazi lehine kurulursa arzi irtifak hakki, bir sahis yararina kurulursa sahsi irtifak hakki denir. Baskalarina devri mümkün olarak ve yirmi yildan fazla süreli kurulursa daimi ve müstakil irtifak hakki seklinde tescil edilebilir. Medeni Kanunda irtifak haklari; intifa hakki, sükna hakki, geçit hakki, kaynak hakki, üst (insaat) hakki ve diger irtifak haklari olarak gösterilmistir.
ISTIMLAK	Kamulastirma kelimesinin eski söylenisi. Bkz.Kamulastirma.
ISGAL	Tapu kütügünde kayitli iken malikinin istemi ile terkin edilmis bir tasinmazin mülkiyetinin kazanilmasidir (MK.707).
ISTIRA HAKKI	Bir tasinmaz mali belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satin alabilmek hakkidir. Bu niteligi ile satis vaadine benzer, sözlesme noterce düzenlenir tapu kütügüne serh edilir.
ISTIRAK HALINDE MÜLKIYET	Birden çok kisinin bir tasinmaz mal üzerinde pay oranlari açikça gösterilmeden malik olmalari demektir. Tapu kütügünde istirak halinde malikler yazildiktan sonra isimleri ortak bir paranteze alinarak, istiraki doguran olay verasette istirak gibi yazilir. Bkz. Elbirligi Mülkiyeti.
ISTIRAKIN FESHI	Miras veya diger sebeplerle olusan istirak halinde mülkiyetin sona erdirilerek, hissedarlik (müsterek mülkiyet) esasina geçilmesi islemidir.
ITIRAZ	Bir seyin sonucunu kabul etmemek, baska türlü yapilmasini istemek. Kadastro tespitine itiraz:;; Kadastro tutanaklarinda belirtilen hususlara bu tutanaklar aski ilanina çikarilincaya kadar kadastro komisyonuna itiraz edilebilir. Itirazin mutlaka bir belgeye dayali olmasi gerekir (Kad.K.9). Red kararina itiraz:;; Tapu sicil müdürlüklerince mevzuata aykiri görülen talepler yazili bir kararla reddedilir. Bu redde karsi 30 günlük süre içerisinde müdürlügün bagli bulundugu Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlügüne itiraz edilebilir. Bu karara karsi da Genel Müdürlüge itiraz edilebilir.
IYINIYET	Bir hakki elde edebilmek, kazanabilmek için kötüniyetli olmamaktir. Medeni Kanun aksi kanitlanmadikça herkesi iyiniyetli saymistir (MK.2).
IZALE-I SUYU	Birden çok kimse adina elbirligi veya payli mülkiyet seklinde kayitli bulunan tasinmaz mallar taksimi konusunda hissedarlarin anlasamamasi halinde, mahkeme karari ile tasinmaz malin ihaleyle satilmasi demektir.

	KELIME ANLAMI
KADASTRO	Tasinmaz mallarin sinirlarinin arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarinin ve üzerindeki haklarin tespit edilmesi islemine kadastro denir (Kad. K. 1).
KADASTRO MÜDÜRLÜGÜ	Memleketin kadastral topografik haritasina dayali olarak tasinmaz mallarin sinirlarini arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarini tespit etmek ve bu suretle tapu sicilini kurmak, ve harita üzerindeki fenni degisiklikleri takip etmekle görevli kamu idaresidir.
KÂGIR	Betonarme, ahsap veya kerpiç olmayan demektir.
KAIN	Mevcut, bulunan. Ör/...mahallesinde kain ...parsel numarali tasinmaz mal...
KAMU ORTA MALI	Mera, yaylak, kislak gibi kamunun yararlanmasina tahsis edilen ve tapu kütügü yerine özel siciline islenen tasinmaz mallardir.
KAMULASTIRMA	Devlet veya diger kamu tüzel kisilerinin, kamu yararinin gerektirdigi hallerde, karsiliklarini pesin ödemek sartiyla, özel mülkiyette bulunan tasinmaz mallarin tamamina veya bir kismina el koymasi islemidir.
KANUNI IPOTEK	Kurulmasi bir kanun hükmü tarafindan öngörülmüs ipotege Kanuni Ipotek denir. Satis, taksim, ölünceye kadar bakma akdi gibi bazi islemlerde kanuni ipotek kurulmasi istenebilir.
KANUNI MIRASÇILAR	Medeni Kanun tarafindan öngörülmüs mirasçilar (MK.495 vd.)
KANUNI SUFA	Kanunun öngördügü sufa hakkidir. Bir tasinmaz mala hissedar olanlarin birbirlerinin hisselerine karsi kanuni sufa haklari vardir. Kanuni sufa hakkinin tapu siciline serhine gerek yoktur. Kisinin hissedar olmasi sufa hakkina sahip olmasi için yeterlidir.
KARTEKS	Mal sahibi isimlerinin tutuldugu kartlardir. Mal sahibi sicili yerine belli bir süre tutulmustur, bilgilerin bilgisayar ortaminda tutulmaya baslanmasiyla uygulamasi kalmamistir.
KAT IRTIFAKI	Bir arsa üzerinde yapilmakta veya ilerde yapilacak olan bir veya birden çok yapinin bagimsiz bölümleri üzerinde, yapi tamamlandiktan sonra geçilecek kat mülkiyetine esas olmak üzere, o arsanin maliki veya paydaslari tarafindan arsa payina bagli olarak kurulan irtifak hakkina kat irtifaki denir.
KAT MÜLKIYETI	Tamamlanmis bir yapinin bagimsiz bölümleri üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafindan kat mülkiyeti kanunu hükümlerine göre kurulan bir mülkiyet türüdür. Kat mülkiyeti dikey kat mülkiyeti ve yatay (yaygin) kat mülkiyeti olarak ikiye ayrilir.
KAYITLI DEGER	Emlak Vergisi Kanuna göre belirlenmis degere üzerinden geçen her yil için yeniden degerleme orani uygulanarak bulunan degerdir. Bu deger pek çok tapu isleminde harca esas degerdir. Taraflarca beyan edilen degerin bu degerden asagi olmamasi gerekir.
KAYNAK HAKKI	Baskasinin arazisinde kaynayan sudan yararlanmak hakkidir.
KAYYIM	Belli bir isin yapilmasi veya belli bir olayda kisinin temsil edilmesi için mahkemece tayin edilen temsilci demektir. Gerçek veya tüzel kisiler için kayyim tayin edilebilir. Genelde veli ile küçük, vasi ile kisitli arasinda menfaat çatismasi bulundugunda veya tüzel kisilerin yöneticileri hakkinda sorunlar yasandiginda kayyim tayin edilmektedir.
KAZAI	Yargisal, mahkemeyle ilgili. Kaza mercii: Yargi yeri, mahkeme.
KESINLESME SERHI	Mahkeme ilamlarinin tapu sicilinde infaz edilebilmesi için aranan bir serhtir. Bu serh ilamin kesinlestigini belirtir nitelikte kararin altina not düsülerek yazilir. Mahkeme baskani veya hakimi tarafindan imzali ve mühürlü olmasi gerekir. Kadastro tespitlerinin kesinlesmesi:;Kadastro tahdit ve tespitleri 30 gün süreyle aski ilanina çikarilir. 30 günlük süre geçtikten sonra dava açilmayan kadastro tutanaklarina ait sinirlandirma ve tespitler kesinlesir. Kesinlesen tutanaklar kadastro müdürü tarafindan onaylanarak tapu kütügüne tescil edilir (Kad.K.12).
KIYI KENAR ÇIZGISI	Deniz, tabii ve suni göller ve akarsularda, kiyi çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin olusturdugu kumluk, çakillik, kayalik, taslik, sazlik, bataklik ve benzeri alanlarin dogal siniridir (Kiyi K.4). Kiyi kenar çizgisi tespit komisyonu valiliklerce kamu görevlileri arasindan jeoloji, harita, ziraat, insaat mühendisleri ile mimar veya sehir plancisindan olusturulur.
KONKORDATO	Borçlunun alacaklilariyla anlasmak suretiyle mahkeme karariyla giristigi bir tasfiye yoludur. Borçlarini ödeyebilmesi için borçluya verilen süre tapu kütügüne serh edilir. Bu serh bulundukça malikin bu tasinmaz üzerinde tasarruf hakki yoktur.
KONTROL	Kadastro çalismalari hukuki ve teknik açidan tasarruf ve fen kontrol elemanlari ve kontrol mühendisi tarafindan kontrol edilir (Kad.K.8). Tapu fen islemleri de kontrol mühendisi tarafindan kontrol edilmektedir. (Bkz. Tescile Konu Harita ve Planlar Yönetmeligi). Tapu sicil müdürlüklerinde ise her gün yapilan akit ve tesciller Müdür veya görevlendirecegi bir memur tarafindan kontrol edilmektedir (TST.38).
KÖY YERLESIM ALANI	Belediye ve mücavir alan sinirlari disinda kalan köy ve mezralarin toplu olarak bulundugu yerlerde mevcut binalarin en dista olanlarinin dis kenarlarinin 100 m. Disindan geçirilecek bir çizginin içinde kalan ve sinirlari Il Idare Kurulunca karara baglanan alanlardir. (19 Sy. Yönerge m.11)
KROKI	Bir bölgenin veya parselin üzerindeki yapi ve tesisleri de gösterecek sekilde bir altliga yaklasik biçimde çizimi.
KURU MÜLKIYET	Tasinmazin üzerinde kullanma ve ondan yararlanma hakki bulunmadan sahip olmak demektir. Mülkiyet; kuru mülkiyet ve intifa hakki olmak üzere ikiye ayrilir. Kuru mülkiyetin degeri tasinmazin degerinin 1/3’üdür. Kuru mülkiyete çiplak mülkiyet de denir. Kuru mülkiyet sahibi tasinmazi kiraya veremez. Intifa hakki sahibi kiraya verebilir.
KUVVETLENDIRILMIS SAHSI HAKLAR	Sahsi haklarin tapu sicilinin serhler (veya beyanlar) sütununa yazilmasi suretiyle ayni haklara benzer bir hal alip, herkese karsi sürülebilmesi halidir.
KÜTÜK	Arazi, bagimsiz bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunlarin üzerinde kurulabilen haklarin yazildigi büyük boy defterlere kütük denir. Tapu kütügü, kat mülkiyeti kütügü gibi.

	KELIME ANLAMI
MABAAT (EK) SAYFA	Bir tasinmaz malin kayitli oldugu kütük sayfasinin bölümlerinden herhangi birisinin dolmasi nedeniyle, o mahalle veya köyün son kütügünün ilk bos sayfasinin, dolan sayfanin devami olarak açilmasi gerekir. Iste bu sayfaya mabaat (ek) sayfa denir.
MAHCUR	Kisitli, kendi adina islem yapabilmesi, fiil ehliyeti sinirlanmis kisi demektir. Vesayet altindaki kisiler mahcur sayilir.
MAL AYRILIGI	Evlenme sirasinda veya evlilik birligi kurulduktan sonra esler arasinda yapilacak sözlesme ile kararlastirilan ve eslerin mal varliklarinin tamamen bir birinden ayri oldugu bir mal rejimidir (MK.242).
MAL ORTAKLIGI	Ortakliga giren mallarin mülkiyetine eslerin elbirligi ile (istirak halinde) sahip olduklari bir mal rejimidir (MK.256).
MAL REJIMLERI	Evlilik birliginin sona ermesi halinde eslerin mallarinin nasil paylasilacagini öngören kanunla veya sözlesme ile kabul edilmis sistem. Edinilmis mallara katilma rejimi, mal ayriligi, paylasmali mal ayriligi ve mal ortakligi olmak üzere dört mal rejimi vardir.
MECELLE	Medeni Kanundan önce özel hukuk iliskilerini düzenleyen, Osmanli Devleti zamaninda yürürlükte bulunan ve Medeni Kanunun yürürlüge girdigi 1926 yilinda kalkan kanundur.
MERA	Bir veya birkaç köy veya beldenin hayvanlarini otlatmalari veya otundan yararlanmalari için tahsis edilen veya eskiden beri bu amaçla kullanilagelen arazidir. Tapu kütügüne degil, kamu orta mallari siciline tescil edilir. Mera vasfi degismedikçe, özel mülkiyete konu olmaz, zamanasimi ile kazanilamaz.
MERCII	Makam, kamu idaresi. Yetkili mercii: Yetkili makam
MERHUN	Rehnedilen mal.
MER'I	Yürürlükte olan, geçerli bulunan.
METRUK	Terkedilmis.
MEVAT ARAZI	Kimsenin tasarrufu altinda bulunmayan ve kamunun yararina terk ve tahsis edilmemis, bos yerlere mevat arazi denir.
MEVKII	Köylerde bulunan arazilerin o köy halkinca verilen mahalli isimlere göre bulundugu yerdir. Mevkii isimleri de tapu kütügüne kadastro sirasinda kaydedilir. Örnegin: Ayazli mevkii, Bucak mevkii gibi.
MEZKUR	Sözü geçen, zikredilen.
MINTIKA	Bölge, yer, yetki alani.
MIRAS	Insanlarin ölümü halinde kanunda belirtilen mirasçilarina, intikal eden hak ve borçlarin bütününe Miras denir.
MIRAS ORTAKLIGI	Ölümle birlikte mirasçilarin mirasa istirak halinde (elbirligi seklinde) malik olmalaridir.
MIRASÇI NASBI	. Miras birakanin vasiyetname düzenleyerek kanuni mirasçilarina ek olarak baska kimseleri de kendisine mirasçi atamasina mirasçi nasbi denir. Bu sekilde atanan mirasçiya ise mansup (atanmis) mirasçi denmektedir.
MIRASÇILIK BELGESI	Mirasçilara mahkemece verilen ve mirasçi olduklarini gösteren, aksi sabit oluncaya kadar geçerli belge. Veraset senedi. (MK.598).
MIRASIN INTIKALI	Tapu sicilinde kayitli malikin ölümü halinde, mülkiyet hakkinin mahkemeden alinmis veraset senedinde belirtilen mirasçilarina Medeni Kanunun hükümlerine göre intikal suretiyle tescili islemine mirasin intikali denir. Esas itibariyle miras, murisin (miras birakanin) ölümü aninda tescilsiz olarak mirasçilarina geçmis sayilir. Tapu sicilinde yapilan islem, hak dogrucu olmayip sekli bir islemdir. Miras istirak halinde veya müsterek mülkiyet olarak mirasçilar adina tescil edilebilir, müsterek mülkiyet olarak tescil edilebilmesi için tüm mirasçilarin veya vekillerinin tapu sicil müdürlügüne gelerek talepte bulunmalari gerekir.
MIRASIN REDDI	Bir mirasçinin, kanun hükümlerine göre kendisine intikal edecek miras payini istemeyip, miras birakanin ölümü tarihinden itibaren üç ay içersinde sulh hukuk mahkemesine basvurarak mirasi reddetmesidir.
MIRASIN TAKSIMI	Istirak halinde mülkiyet olarak mirasçilara intikal etmis olan miras mallarin mirasçilar arasinda paylasilmasi islemidir. Bu sözlesmenin tapu sicil müdürlügünde yapilmasi sart olmayip, noterde de yapilmasi mümkündür.
MIRASTAN FERAGAT	Miras hakkindan vazgeçme.
MIRI ARAZI	Kuru mülkiyeti devlete ait olup, intifa hakki baskalarina ihale edilmis arazidir.
MUAYYEN MAL VASIYETI	Miras birakanin belli bir mal veya hakki vasiyetname ile bir baskasina birakmasidir. Bu sekilde kendisine bir mal birakilan kimseye ise musaleh (vasiyet alacaklisi) denir.
MUHDESAT	Bir arazi üzerinde arazi sahibinden bir baskasina ait bulunan yapi veya agaç demektir. Ege bölgesindeki zeytin agaçlari muhdesata örnektir.
MUKATA	Vakif arazi üzerindeki bina, agaç ve benzeri muhdesat karsiliginda zemin hakki olarak her sene vakfa ödenen paradir.
MUKATALI VAKIF	Kuru mülkiyeti vakfa kullanma hakki kisilere ait vakif demektir.
MUKAYYET	Kaydedilmis, tescilli.
MUKTEZA (TALIMAT)	Tapu sicil ve kadastro müdürlüklerinin belli bir talep ve konuya iliskin olarak tereddüt ettikleri hususlari bölge müdürlügü veya bölge müdürlügü kanaliyla Genel Müdürlüge intikal ettirmeleri sonucu bölge müdürlügü veya Genel Müdürlükçe verilen ve sorulan hususun nasil çözülecegini izah eden talimattir.
MUSALEH	Vasiyet alacaklisi demektir. Bkz. Muayyen mal vasiyeti.
MUTASSARRIF	Tasarruf eden, kullanan.
MUVAKKAT SERH	Bir tasinmaz mal üzerinde ayni bir hak iddia edene hakkini ispat edebilmesi için veya bir tapu islemi yaptiracak olanin eksik belgesini tamamlayabilmesi için kendisine süre verilerek kesin tescil yapilincaya kadar yapilan geçici tescildir. (Bkz. Geçici Serh)
MUVAZAA	Gerçek ismi ve niteligi saklanarak, baska bir isim altinda üçüncü kisileri aldatmak için göstermelik olarak yapilan islemdir. Örnek; Bagislandigi halde satis gibi gösterilmesi.
MÜCAVIR ALAN	Imar mevzuati bakimindan belediyelerin kontrol ve sorumlulugu altina verilmis olan alanlardir. Mücavir alan sinirlari belediye meclisi veya il idare kurulu karari ile belirlenir ve bakanlikça onaylanir. Mücavir alanin belediye sinirina bitisik olmasi gerekmez. Bu alan köyleri de ihtiva edebilir (Imar K.45).
MÜDDET	Süre, zaman.
MÜFREZ PARÇA	Ifraz sonucu olusan parça.
MÜKELLEF MIRASÇI NASBI	Bir kimsenin vasiyetname veya miras mukavelesi ile mirasçi tayin ettigi kimseyi, mirasi bir baskasina nakletmek borcu altina koymasidir. Tasinmazla ilgili mirasçi nasbi (atanmasi) tapu kütügüne serh edilir (MK.521).
MÜKELLEFIYET	Gayrimenkulün aleyhine tesis edilmis yükümlülüklerin genel adidir. Örnegin, Gayrimenkul mükellefiyeti.
MÜLAHAZAT	Düsünceler. Ipotekte ipotekle ilgili ayrintilarin ilave seklinde yazildigi “Düsünceler sütununun” Osmanlica adi.
MÜLK ARAZI	Mülkiyeti gerçek ve tüzel kisilere ait arazi demektir. Bilinecegi üzere miri arazide sadece yararlanma hakki gerçek ve tüzel kisilere aittir.
MÜLKIYET	Medeni Kanun, tasinir ve tasinmaz esyayi niteliklerine uygun bir mülkiyet düzeni içinde siniflandirmis ve ona göre hükümler getirmistir. Medeni Kanunun 704-761. maddeleri tasinmaz mülkiyetini, 762-778. maddeleri menkul mülkiyetini düzenlemistir. Mülkiyet hakki; ona sahip olana, hakkin konusu olan esya üzerinde, kanunun çizdigi sinirlar içinde diledigi gibi tasarruf etmek yetkisini veren en genis ayni haktir. Anayasanin mülkiyet hakkini düzenleyen 36. maddesi söyledir: “Herkes mülkiyet ve miras haklarina sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yarari amaciyla, kanunla sinirlanabilir. Mülkiyet hakkinin kullanilmasi toplum yararina aykiri olamaz.\"\" Mülkiyet hakki; sahibine, mülkiyet konusu seyi (esyayi) elinde bulundurma (zilyetlik), kullanma, seklini degistirme, esyanin ürün ve gelirinden yararlanma, esyayi ayirma (ifraz), esya üzerinde hukuki ve maddi tasarrufta bulunma (onu baskasina devir ve tüketme) gibi haklar verir. Fakat bununla beraber, mülkiyet hakki malike külfetler de yüklemektedir. Örnegin, vergilerini ödemek gibi. Kisa tanimi ile mülkiyet; Sahibine hakkin konusu mal üzerinde kullanma, yararlanma, tasarruf ve onu tüketme gibi en genis yetkileri veren ve bir kisim ödevler (vergi gibi) yükleyen, herkese karsi ileri sürülebilen mutlak bir ayni haktir.
MÜLKIYETIN ASLEN IKTISABI	Daha önceki malikin iradesine dayanmadan mülkiyetin kazanilmasina aslen iktisap denir. Örnegin; zamanasimi, isgal, yeni arazi olusumu.
MÜLKIYETIN DEVREN IKTISABI	Daha önceki malikin olumlu iradesine ve çogunlukla hukuki bir iliskiye (akde) dayali olarak mülkiyeti devralarak kazanmaya devren iktisap denir. Örnegin; satis, bagis, trampa gibi.
MÜLKIYETTEN BASKA AYNI HAKLAR	Esya üzerinde malikinden baska üçüncü kisiler yararina kurulabilen ve sahibine hakkin konusu olan seyde genelde yararlanma veya sattirarak paraya çevirme yetkisi veren, herkese karsi ileri sürülebilen haklardir. Örnek; irtifak haklari, gayrimenkul mükellefiyeti ve rehin haklari.
MÜNAKALE	Tapu kütügünde yapilan terkin ve tescil.
MÜSECCEL	Tescilli, tescil edilmis olan.
MÜSTAKIL VE DAIMI HAK	Baskasina devri ve mirasçilara intikali yasak veya izne tabi olmayan, en az 20 yil veya daha fazla süre için kurulmus ve tapu kütügünde ayri bir sayfaya bir gayrimenkul gibi tescil edilmis üst hakki, kaynak hakki gibi irtifak haklaridir.
MÜSTENIDAT	Dayanak belge. Vekaletnamelerde vekalet yetkisinin dayandigi, tevkil yetkisini, içeren müvekkil tarafindan verilmis vekaletname.
MÜSTEMILAT	Tasinmazin kullanimini kolaylastiran ek tesis. Bkz. Eklenti.
MÜSTEREK MEDHAL	Sosyal tesis, ticari mahal, yüzme havuzu, tenis kortu, isi merkezi gibi tasinmaz mal veya bagimsiz bölümler baska parsel veya bagimsiz bölümlerin ortaklasa kullanilan yeri olarak ayrilabilir. Eski tapu sicil nizamnamesi bu durumu müsterek methal adini vermisti yeni tapu sicil tüzügü 26. Maddesinde ortaklasa kullanilan yer tabirini kullanmistir. Ortaklasa kullanilacak yerin tapu kütügünün mülkiyet sütununa sahis isimleri degil yararlanacak tasinmazlarin ada ve parsel numaralari yazilir.
MÜSTEREK MÜLKIYET	Birden çok kimsenin bir tasinmaz mala hisseli olarak sahip olmalarina müsterek mülkiyet denir. Müsterek mülkiyette, tapu kütügünde her bir hissedarin hissesi isminin karsisinda 1/3, 2/5 gibi gösterilir. Bkz. Payli mülkiyet.
MÜTEKABILIYET	Karsliklilik. Mukabele-i Bilmisil Kanuna göre mütekabiliyet ilkesi: Yabanci ülkelerde Türk vatandaslarina olumlu veya olumsuz nasil bir uygulama yapiliyor ise o ülkenin Türkiye’deki vatandaslarina ayni uygulamanin yapilmasi ilkesidir. Bir yabanci uyruklunun Türkiye’de bir tapu islemi yaptirabilmesi için onun ülkesinde Türklerin de ayni tapu islemini yaptirabiliyor olmasi gerekir.
MÜTEMMIM CÜZ	Bütünleyici parça. Yerel adetlere göre asil seyin temel unsuru olan ve o sey yok edilmedikçe, zarara ugratilmadikça veya yapisi degistirilmedikçe ondan ayrilmasina olanak bulunmayan parçadir (MK.684). Örnegin; bir evin kapisi, pencereleri, bir arabanin aküsü, tekerlegi gibi.
MÜTESELSILEN	Zincirleme olarak ardarda sorumluluk. Alacaklinin alacagini borçlulardan diledigine basvurarak isteyebilme hakki.
MÜTEVELLI	Bir vakfi yönetmekle görevlendirilen kisi veya kisiler.
MÜZEKKERE	Adli makamlarca idari makamlara yazilan yazi. Adli makamlar bir hususun yerine getirilmesini veya bazi belgelerin gönderilmesini müzekkere ile isterler. Ör/ Ihtiyati tedbir müzekkeresi, haciz müzekkeresi.

	KELIME ANLAMI
NEV'I	; Türü, cinsi, vasfi. Tapu kütüklerinde bulunan nev’i hanesine tasinmazin bir vakifla iliskisinin olup olmadigi yazilmaktadir. Ör: NEV’I: Basmacizade Vakfindan.
NIRENGI	Ülke jeodezik agina dayali olarak arazide tesis edilen ve harita yapiminda kullanilan, önceden bulunduklari yerler hesaplanmis olan ana yer kontrol noktalaridir.

	KELIME ANLAMI
ORMAN HARITASI	6831 sayili Orman Kanunu ve mevzuatina göre düzenlenen orman kadastro haritalarini içerir. (19 Sy. Yönerge m.10)
ORMAN KADASTROSU	Devlet ormanlarinin, kamu tüzel kisiliklerine ait ormanlarin, özel ormanlarin ve bu ormanlarin içinde ve bitisiginde bulunan her çesit tasinmaz mallarin ormanlarla müsterek sinirlarinin tayin ve tespit edilerek haritaya baglanmasi islemidir.
ORMAN SINIRI (OTS)	Orman ile orman olmayan araziler arasindaki sinir. Bu sinir orman kadastro komisyonu veya kadastro elemanlarinca belirlenir. Bu sinirlara sinir taslari dikilir ve bir tutanakla haritaya baglanir.
ORTAK YERLER	Kat irtifaki veya kat mülkiyeti kurulmus binalarda bagimsiz bölümler disinda kalip, korunma ve ortaklasa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlere ortak yerler denir. Örnek; temeller, ana duvarlar, avlular, merdivenler, koridorlar, kalorifer, su, havagazi ve elektrik tesisleri gibi. Kat mülkiyeti kanunundaki ortak yerler ile Tapu Sicil Tüzügünün 26. Maddesinde düzenlenen ortaklasa kullanilan yer (müsterek methal) adli kavramlardir. Bkz. Müsterek medhal.
OTOMASYON	Tapu ve kadastro bilgilerinin bilgisayar ortamina aktarilmasi suretiyle hizmetlerin tümünün bilgisayar yardimiyla vatandaslara sunulmasidir.
OTURMA HAKKI	Bkz. Sükna hakki.

	KELIME ANLAMI
ÖLÇÜ	Kadastro parsellerinin sinirlarinin belirlenmesi amaciyla günümüzde elektronik aletlerle yapilan ölçü islemi.
ÖLÇÜ KROKISI	Bir kadastro adasinin tüm ayrintilarini, ölçü degerleri ve ölçüm yapilan nokta numaralari ile gösteren kuzeye yönlendirilmis olarak basili kagitlara yaklasik biçimde çizilen krokidir.
ÖLÜM KARINESI	Bir kimse, ölümüne kesin gözle bakilmayi durumlar içinde ortadan kaybolmus ise cesedi bulunamamis olsa bile, o yerin en büyük mülki amirinin emriyle nüfus kütügene ölü kaydi düsürülür (MK.44). Bu duruma ölüm karinesi denmektedir.
ÖLÜME BAGLI TASARRUF	Hüküm ve sonuç dogurmasi tasarrufu yapan kimsenin ölümüne baglanmis islemler. Ör/ Vasiyetname, miras sözlesmesi gibi.

	KELIME ANLAMI
PAFTA	Arazilerin teknik usullere göre ölçülüp belli oranda küçültülerek bir altliga çizilmis haritasidir. Pafta asillari Genel Müdürlügün izni olmadikça daire disina çikarilamaz. (B.Ö.H.Y.Y.106) Ancak gerektiginde yeniden çizilebilir. (B.Ö.H.Y.Y.103)
PARSEL	Sinirlari haritalarla belli edilmis arazi parçasidir. Bu harita kadastro haritasi ise kadastro parseli, imar haritasi ise imar parseli adi verilmektedir.
PARSELASYON	Imar parselleri olusturmak amaciyla, parseller içerisinde yol, meydan, yesil alan, park, otopark vb. kamu hizmetlerine ayrilan yerlerden herhangi birini veya birkaçini kapsayacak sekilde yapilan tasinmaz mallari ayirma islemidir.
PAY TEMLIKI	Istirak halinde kayitli tasinmaz mallarda istirakçilerden (mirasçilardan) birinin henüz belirli olmayan payini bir diger mirasçiya satis veya bagis yoluyla devretmesidir.
PAYLASMALI MAL AYRILIGI	Esler arasinda bu yönde bir sözlesmenin imzalanmasindan sonra edinilmis olup, ailenin ortak kullanim ve yararlanmasina özgülenmis mallar ile ailenin ekonomik gelecegini güvence altina almaya yönelik yatirimlar ve bunlarin yerine geçen degerlerin, mal rejiminin sona ermesi halinde, esler arasinda esit olarak paylasilmasini esas alan bir mal rejimidir (MK.250).
PAYLI MÜLKIYET	Müsterek mülkiyet, birden çok kisinin bir seye (mala) paylari belli bir sekilde sahip olmalaridir. Bkz. Müsterek mülkiyet.
PLAN	Belli bir yerin bir ölçekte kusbakisi çizimidir. Medeni Kanunun 719. maddesi anlaminda \"tapu plani\", bkz.tapu plani, tapu haritasi.
POLIGON	Nirengi agina dayali olarak arazide tesis edilen ve harita yapiminda kullanilan, önceden bulunduklari yerler hesaplanmis olan ikinci derecede yer kontrol noktalaridir.

	KELIME ANLAMI
RAKABE	Kuru mülkiyet, çiplak mülkiyet.
RE’SEN	Kendiliginden, herhangi bir talebe gerek olmaksizin, demektir.
RED	Tapu Sicil müdürlügünde yapilan istemin mevzuata aykiri olmasi ya da ispat edilemeyip belgelenmemesi halinde müdürlükçe istemin yerine getirilmemesi, ve bunun gerekçeleri ile birlikte yazili olarak istemde bulunana bildirilmesi islemidir.
REHIN HAKKI	Bir borca karsilik bir malin teminat gösterilmesidir. Baska bir ifadeyle; borcun ödenmemesi halinde alacakliya rehin konusu olan seyi, icra kanaliyla sattirip, satis bedeli üzerinden alacagini alma hakki veren sinirli bir ayni haktir. Gayrimenkul rehininin; Ipotek, ipotekli borç senedi ve irat senedi seklinde üç türü vardir.
RESMİ SENET	Tasinmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten baska ayni haklarin kurulmasi ve devri için tapu sicil müdürlügünde görevli bir memur tarafindan düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa taniklar tarafindan imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözlesmedir.
RIZA-i FERAG	Bir kimsenin kendi rizasiyla, istegiyle gelip, tasinmazini devretmek istemesi düzenlenen resmi senedi imzalayarak, alicisi adina tescilini istemesidir. Kamulastirmalarda malik kendi rizasiyla ferag vermezse, mahkemeden karar getirilmesi gerekir. Bu karar malikin rizasi yerine geçer.
RÜCU	Geri dönme. Bagista rücu sarti: Bagisi kabul edenin bagisi yapandan önce ölmesi halinde, tasinmazin mülkiyetinin bagisi yapana geri dönebilmesi sartidir. Devletin sorumlulugunda rücu: Hazinenin ödedigi tazminatin tamamini veya bir kismini kusurlu tapu memurundan istemesidir.

	KELIME ANLAMI
SENETSİZ TESPİT	Kadastro yapilirken tasinmazin mülkiyetinin malik adina tespiti sirasinda tapu kaydi, vergi kaydi gibi herhangi bir belgeye dayanmadan sadece muhtar ve bilirkisi beyanina göre tespitinin yapilmis olmasidir.
SINIR DÜZELTME	Parsellerin sinirindaki hatanin veya iki parsel arasindaki biçimsiz seklin tasinmazin daha iyi kullanilabilmesi amaciyla düzeltilmesi islemidir.
SINIR IHTILAFI	Parselin sinirinin nereden geçtigi yönünde zemin veya harita üzerindeki uyusmazliga sinir ihtilafi denir. Kadastro müdürlügünden istenecek yer gösterme talebi, sinir düzeltme talebi veya mahkemede açilacak tespit davasi ile bu ihtilaf çözümlenebilir. Sinir ihtilaflari yönündeki gayrimenkul tecavüzlerinin kaymakamlik veya valiliklere basvurularak düzelttirilmesi de mümkündür (3091 Sy.K.).
SIRA	Derecenin alt bölümüdür. Ipotekte derece içinde sira yer alir. Derecenin bosalmasi halinde sira olusabilecegi gibi, mahfuz meblagin kullanilmasi ile de sira olusabilir.
SİCİL	Defter ve kütük anlamina gelir. Nüfus sicili (MK.36, 41). Tapu sicili (MK.997). Tapu sicili ana ve yardimci sicillerden olusur.
SİCİL BÖLGESİ	Her ilçenin idari sinirlari bir tapu sicil bölgesidir. Tapu kütükleri bu sicil bölgesi içindeki mahalle veya köy esasina göre tutulur.
SOYBAĞI	Nesep. Ana-baba ile çocuk arasindaki kan bagi.
SÜKNA HAKKI	Oturma hakki. Bir evin tamaminda veya bir kisminda oturmak, ikamet etmek hakkidir.

	KELIME ANLAMI
ŞAHSİ HAKLAR	Kisilere esya üzerinde bir baskasinin ayni hakkina dayanarak, (onunla olan bir hukuki iliskisi nedeniyle) hakimiyet imkani saglayan bu nedenle sadece hukuki iliskinin muhatabina karsi ileri sürülebilen haklardir.
ŞERH	Gayrimenkul malikinin temlik hakkinin yasaklanmasi, kisitlanmasi veya kisisel haklarin kuvvetlendirilmesi amaciyla üçüncü kisileri uyarici mahiyette tapu kütügünün serhler sütununa yazilan hususlardir. Örnek; ihtiyati tedbir, haciz, satis vaadi gibi.
ŞUFA HAKKI	Önalim, öncelikle alim hakki. Hakkin iliskin bulundugu tasinmaz malin satilmasi halinde onu diger alicilara göre öncelikle satin alma hakkidir. Kanuni sufa ve sözlesmeden dogan sufa hakki olmak üzere iki türü vardir. Bir tasinmazin hissedarlarinin birbirlerine karsi kanuni sufa haklari vardir. Kanuni sufanin tapu kütügüne serhi gerekmemekle birlikte sözlesmeden dogan sufanin tapu kütügüne serhi zorunludur (MK.732,735).

	KELIME ANLAMI
TABI SEMERELER	Dogal ürünler. Dönemsel olarak elde edilen dogal ve hukuki ürünler ile bir seyin özgülendigi amaca göre adetler geregi ondan elde edilmesi uygun görülen diger verimlerdir. Baska bir deyisle, bir seyin belirli zamanlarda ürettigi yararlanilmasi mümkün olan dogal ürünlerdir (MK.685). Örnegin; bir agacin meyveleri, bir tarladan elde edilen pamuk.
TABIYET	Uyruk, Bir devletin vatandasi olmak. T.C. uyruklu gibi.
TABLO MAHZEN DEFTERI	Tapu sicil müdürlügünde bulunan kütük, zabit defteri, yevmiye defteri ve resmi senet ciltleri ile yardimci sicillerin genel ve özel numaralarinin kaydedildigi baslangiç ve bitis sayfalarinin belirtildigi defterdir.
TADIL	Bkz. Degisiklik.
TAHSIS	Bir kanun hükmüne dayali olarak belirli ve genel bir amacin gerçeklestirilmesi için sartli olarak bir tasinmaz malin sartlari tasiyan kisi veya kuruluslara bir resmi yazi ile devri islemidir. Gecekondu Kanunu, Imar Affi Kanunu, Iskan Kanununda belirtildigi gibi.
TAKAS	Para alacaklilarinin ödesmesidir. Gayrimenkul mallarin takasi mümkün olmayip, ancak trampasi mümkündür. Uygulamada takas denerek genelde trampa kastedilmektedir. Vekaletnamelerdeki “gayrimenkulleri takas” yetkisininin trampa olarak yorumlanmasi mümkündür.
TAKBIS	Tapu ve kadastro bilgi sistemi.
TAKRIR	Malik veya hak sahibinin, düzenlenen resmi senet veya tescil istem belgesini tapu sicil müdürü huzurunda “okudum” yazarak imzalamasina takrir denir.
TAKSIM	Tasinmaz mal veya haklarin hissedarlar arasinda bölüsülmesidir. Mirasçilar arasindaki taksim islemi noterde de yapilabilir. Diger hallerde taksim islemi tapuda resmi senet düzenlenerek yapilir.
TAKYIT	Mülkiyet hakkini kisitlayan serhler, beyanlar, irtifak haklari, gayrimenkul mükellefiyeti, vakif belirtmesi ve rehinlerin genel adidir. Kisitlama anlamina gelir. Bir gayrimenkul satin alacaklarin tapu kütügü üzerinde takyit (kisitlama) olup olmadigini mutlaka irdeleyerek satin almasinda son derece fayda vardir.
TANIMA	Bir kimsenin evlilik disi dogmus bir çocugun babasi oldugunu nüfus memuruna veya mahkemeye basvurarak kabul ve beyan etmesine tanima denir.
TANZIM	Düzenleme.
TAPU	Arazinin belirli bir parçasinin veya üzerine insa edilmis bagimsiz bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlügünce verilmis, aksi kanitlanincaya kadar geçerli resmi bir belgedir. Buna tapu senedi de denmektedir. Daimi ve müstakil haklar için de tapu senedi düzenlenir. Itamat (güven) anlamina gelen ve Türkçe bir kelime olan (tapuk) kelimesinden türetilmistir.
TAPU HARITASI	Parsellerin geometrik sekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmis haritaya tapu haritasi denir. Kadastro paftasi da denmektedir. Imar, kamulastirma haritalari da tapuya tescil edilmekle tapu haritasi vasfini kazanir.
TAPU KÜTÜGÜ	Tapu sicilini olusturan ve tasinmaz mallarin üzerindeki ayni ve sahsi haklari gösteren, köy veya mahalle esasina göre tutulan defterlerden her birine tapu kütügü denir (TST. 4/A-a).
TAPU MEVZUATI	Tapu islemlerini ve tapu dairelerinin isleyisini ilgilendiren kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge gibi metinler. Medeni Kanun, Tapu Kanunu, Tapu Sicil Tüzügü gibi.
TAPU PLANI	Kadastro paftasi, parsellerin geometrik sekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmis harita. Bkz.Tapu haritasi.
TAPU MÜDÜRLÜGÜ	Tasinmaz mallara iliskin akit ve tescil islemlerini yapmak ve tapu sicilini mevzuatina göre tutmakla görevli her il ve ilçede kurulmus bulunan müdürlüklerdir.
TAPU SICILI	Tasinmaz mal ile üzerindeki haklarin durumlarini göstermek üzere Devletin sorumlulugu altinda tescil ve açiklik ilkelerine göre tutulan sicildir (TST. 4, MK. 997).
TAPU TAHSIS BELGESI	Imar affi çalismalari sonucunda tapu kütügünün beyanlar sütununa kaydedilerek, gecekondu hak sahiplerine verilen islah imar plani yapildiktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teskil edecek olan belgedir.
TAPU VE KADASTRO BÖLGE MÜDÜRLÜGÜ	Kadastro ve tapu müdürlüklerinin bagli oldugu üst birimdir. Bölge müdürlükleri, Tapu Şube Müdürlüğü, Hukuk ve Denetim Şube Müdürlüğü, Kadastro Şube Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri Şube Müdürlüğü, Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü, Arşiv Hizmetleri Şube Müdürlüğü, Kalite, Halkla İlişkiler ve Hizmet Değerlendirme Şube Müdürlüğü, İşletme Şube Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü'nden oluşur.
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜGÜ	Tasinmaz mallara ait akitlerle her türlü tescil, kadastro, yenileme islerini mevzuatina göre yapmak, tapu sicillerini, kadastral topografik haritalari düzenlemek, uygulamak ve yenilemek için genel bütçe içinde ayri bütçeli bir kamu kurumudur.
TAPULAMA	Kadastro kelimesinin eski adidir. Bkz. Kadastro.
TARLA	Zirai faaliyetler amaci ile kullanilan arazi ve arazi parçalari tarla sayilir.
TASARRUF ETMEK	Bir mal veya hak üzerinde mülkiyet hakkinin bahsettigi yetkileri kullanmaktir. Tasinmaz mali satmak, bagislamak, ipotek etmek, irtifak hakki kurmak veya bu haklari terkin etmek tasarruf etmek anlamina gelir.
TASHIH	Tapu siciline yapilan yanlis tescilin düzeltilmesi islemidir. Bkz. Düzeltme.
TASINIR MAL	Özüne zarar vermeden bir yerden diger bir yere tasinabilen esyalardir.(MK.686). Örnegin; Otomobil, hayvanlar, kitap vb.
TASINMAZ MAL	Özüne bir zarar verilmeksizin bir yerden diger bir yere tasinmasi mümkün olmayan, yerinde sabit duran mallardir.
TAVIZ BEDELI	Bkz. Vakif taviz bedeli.
TAVZIH	Açiklama, aydinlatma. Mahkeme kararlarinda belirsiz kalmis hususlarin hakim tarafindan kararin altina serh (not) düsülerek açiklanmasi.
TEBLIGAT	Yazili bildirim, duyuru. Bir islemin sonucunun ilgililere duyurma yollarindan biri. Sözlü bildirime tevhim, yazili bildirime teblig denir. Teblig gazete yolu ile yapiliyorsa buna ilanen teblig denir. Adresi bilinemeyenlere tebligat ilanen yapilir. Bkz. Tebligat Kanunu.
TEDAVÜL	Tasinmaz malin mülkiyetinin satis, bagis, trampa gibi yollarla el degistirmesidir.
TEFERRUAT	Eklenti. Asil sey malikinin anlasilabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, isletilmesi, korunmasi veya yarar saglanmasi için asil seye sürekli olarak özgülenen ve kullanilmasinda birlestirme, takma veya baska bir biçimde asil seye bagli kilinan tasinir maldir (MK.686). Örnegin, bisikletin pompasi, atin semeri.
TEFRIK	Kat irtifaki ve kat mülkiyeti kurulacak yerlerle ilgili verilen vekaletnamelerde geçmekte olup, bagimsiz bölümlerin hissedarlar arasinda ayrilmasi, bölüsülmesi anlaminda kullanilmaktadir.
TEKNIK HATA	Vasif ve mülkiyet degisikligi disinda kalan tasinmaz mallarin yüzölçümünde ölçü, tersimat (çizim) ve hesaplamalardan dogan fenni hatalardir. Bu hatalar ilgilinin müracaati veya kadastro müdürlügünce re’sen (kendiliginden) düzeltilebilir.
TEMELLÜK	Mülk edinme, mülk alma.
TEMLIK	Mülk olarak vermek, mülkiyeti bir bedel karsiliginda baska birine nakletmek.
TEMSIL	Bir gerçek veya tüzel kisinin adina baskalarinca islem yapilabilmesi için kanun veya bu kisiler tarafindan verilmesi gereken yetki.
TEMYIZ	Bir mahkeme kararinin bir üst mahkeme tarafindan incelenmesinin istenmesi. Mahkeme kararina dilekçe ile süresinde itiraz edilirse bu karar Yargitay’ca temyiz yolu ile incelenir.
TEMYIZ KUDRETI	Bir insanin akli melekelerinin yerinde olmasi. Normal insanlar gibi davranabiliyor olmasi.
TENFIZ	Yerine getirme, uygulama demektir. Vasiyetin tenfizi: Vasiyetin yerine getirilmesi anlamina gelir.
TENKIS	Azaltma. Mirasta mahfuz hissenin ihlal edilmis olmasi halinde, miras birakan tarafindan sagliginda yapilmis tasarrufun iptali için açilan dava.
TERKIN	Tapu kütügünde kayitli bir hakki sona erdirmek amaciyla üzerinin kirmizi mürekkepli kalemle çizilerek, terkin tarih ve yevmiye numarasinin yazilmasi islemidir.
TERSIMAT	Çizim. Arazide yapilan ölçü degerlerinin, mevzuatinda belirtilen boyut ve cinsteki altlik üzerine çizimidir.
TESCIL	Tescil, tapu kütügüne yazim demektir. Ayni ve sahsi haklara yönelik islemlerin gerekleri yerine getirildikten sonra tarih ve yevmiye numarasi ile kütüge tescil edilir. Tescil siyah veya mavi mürekkepli kalemle ve kitap harfleriyle okunakli sekilde genelde elle yazilir. Ancak serhler ve beyanlar sütununa yazilmasi gereken bazi belirtmelerin (örnegin, imar uygulamasi, kamulastirma gibi) kase halinde basildigi da olmaktadir. Tescilsiz iktisaplar disinda, ayni haklar tapu siciline tescil ile kazanilir.
TESCIL ISTEM BELGESI	Resmi senet düzenlemesine gerek olmayan akitsiz islemlerde malik veya hak sahibinin isteminin yazildigi, tescil talebini içeren, talepte bulunan, islemi hazirlayan memur ve müdürce imzalanip mühürlenen matbu bir belgedir.
TESIS ETMEK	Kurmak, ihdas etmek, yapmak. Ipotek tesis etmek: Ipotek yapmak.
TESRIK	Ortak etmek, istirak etmek.
TEVHIT	Tapu sicilinde ayri ayri kayitli birbirine bitisik birden fazla tasinmaz malin tek bir tapuya baglanarak, tek bir parsel halini almasidir.
TEVKIL	Vekilin kendisine verilen yetkileri yeni bir vekaletname ile baskalarina devredebilme yetkisidir.
TICARI ISLETME REHNI	Tacir, sanayici, esnaf ve sanatkarlarin alacaklari kredilerin teminati olarak sahip olduklari ticari isletmeyi bir bütün olarak rehin etmeleri mümkündür. Ticaret veya esnaf ve sanatkar siciline tescil edilen bu rehne ticari isletme rehni denir Ticari isletme rehni, rehne konu gayrimenkul var ise tapu kütügünün beyanlar sütununda gösterilir.
TOPLULASTIRMA	Parçalanmis, dagilmis, sekilleri bozulmus arazilerin üretim tekniginin gelistirilmesi ve daha ekonomik olarak yararlanma, muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alinabilmesi için arazilerin birlestirme suretiyle bir araya toplanmasidir. 3083 sayili kanun ile düzenlenmistir.
TRAMPA	Bir malin baska bir malla degistirilmesidir. Degistirilecek mallar tasinir veya tasinmaz mal olabilir.
TÜZEL KISI	Gerçek kisi olan insanlar gibi maddi bir varligi olmamasina ragmen hukukun kisi saydigi kurum, kurulus ve müesseselere tüzel kisi (hükmi sahis) denir. Tüzel kisiler kamu tüzel kisileri ve özel hukuk tüzel kisileri olmak üzere ikiye ayrilir. Devlet, belediyeler, köy, D.S.I gibi kuruluslar kamu tüzel kisisidir. Sirketler, kooperatifler, vakiflar, dernekler, sendikalar, siyasi partiler gibi kuruluslar özel hukuk tüzel kisisidir.

	KELIME ANLAMI
UYGULAMA IMAR PLANI	Tasdikli hali hazir haritalar üzerine varsa kadastral durumu islenmis olarak nazim imar plani esaslarina göre çizilen ve çesitli bölgelerin yapi adalarini, bunlarin yogunluk ve düzenini, yollari ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarina esas olacak uygulama etaplarini ve diger bilgileri ayrintilari ile gösteren plandir. (19 Sy. Yönerge m. 11)
UYRUK	Tabiyet, bir ülkenin vatandasi olmak.

	KELIME ANLAMI
ÜST HAKKI	Baskasina ait bir arsanin altinda veya üstünde insaat yapmak veya mevcut insaati yerinde tutma hakkidir.

	KELIME ANLAMI
VAKIF	Gerçek veya tüzel kisiler tarafindan yeterli mal veya haklari belirli ve sürekli bir amaca tahsis edilerek, mahkeme karariyla kurulan tüzel kisilige sahip mal topluluklarina vakif adi verilir (MK.101) Sahih vakif:; Bir kimsenin mülkiyeti kendisine ait bir tasinmaz mali vakfetmesidir. Gayrisahih vakif:; Kuru mülkiyeti devlete yararlanma hakki ise kisilere ait olan miri arazilerdeki bu yararlanma hakkini vakfedilmis olmasidir. VAKIF SERHI:; Tasinmazin vakifla olan ilgisini belirtmek amaciyla tapu kütük sayfasinin “nev’i” hanesine yazilan belirtmedir. Örnek:; “Sultan Beyazit Vakfindan”
VAKIF SERHI	Tasinmazin vakifla olan ilgisini belirtmek amaciyla tapu kütük sayfasinin “nev’i” hanesine yazilan belirtmedir. Örnek
VAKIF TAVIZ BEDELI	Vakif mallarin mülke dönüsümü ve mutasarrufuna (tasarruf edene) intikali için bir bedel öngörülmüs olup, bu bedele taviz bedeli denilmektedir. Taviz bedeli bugün için tasinmazin degerinin yüzde ellisidir. Bu bedel vakfa ödenmedikçe temliki tasarruflar yapilamaz.
VASI	Velayet altinda bulunmayan küçüklerin veya ergin kimselerin bir yargi karariyla fiil ehliyetlerinin kisitlanarak kendilerine temsilci atanmasina vesayet, kisitliyi vesayeten temsil edecek kimseye de vasi denir.
VASIYETI YERINE GETIRME GÖREVLISI	Vasiyeti tenfiz memuru.
VASIYETNAME	On bes yasini bitirmis, temyiz kudretine sahip bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere, mal ve haklarinin tamamini veya bir kismini baskalarina birakabildigi bir ölüme bagli tasarruf seklidir. Resmi vasiyetname, el yazisi vasiyetname ve sözlü vasiyetname olarak üç sekilde yapilabilir.
VEFA HAKKI	Satanin, sattigi tasinmaz mali müsteriden geri satin alma hakkini sakli tutmasidir. Vefa hakki tapu kütügüne serh edilir.
VEFAEN FERAG	Eski hukukta tasinmaz mal rehni.
VELI	Ondokuz yasindan gün almamis (henüz resit olmamis) küçüklerin anne ve babalari tarafindan temsil edilmelerine velayet, böyle bir temsilde anne ve babaya ise veli denir. Medeni Kanunun 335. maddesine göre “Ergin olmayan çocuk, ana ve babasinin velayeti altindadir...” Evlilik devam ettigi sürece ana ve baba velayeti birlikte kullanirlar.
VERASET (MIRASÇILIK) BELGESI	Mirasin, mirasçilara intikali için tapu sicil müdürlügünce aranan, sulh hukuk mahkemesinden alinmis, vefat eden malikin mirasçilarinin kimler oldugunu gösteren, hasimsiz, aksi sabit oluncaya kadar geçerli bir belgedir. Veraset ilami ise veraset belgesinden farkli olarak çekismeli (hasimli) bir yargi sonucunda verilen ve infazi için kesinlesmesi gereken mahkeme kararidir.
VERGI NUMARASI	Vergi dairelerinden alinan vergi takibatina esas numaradir. Tapu sicil müdürlükleri, tapu islemlerinde taraflardan vergi numarasinin belgelendirilmesini istemek ve düzenledigi resmi senedin arkasina bu numarayi yazmak zorundadir.

	KELIME ANLAMI
YARARLANMA HAKKI	Bkz. Intifa hakki
YARDIMCI SICILLER	Bunlara fer’i siciller de denir. Kisaca sunlardir; a) Mal sahipleri sicilli, b) Aziller sicili, c) Düzeltmeler sicili, d) Kamu orta mallari sicili.
YASAL MAL REJIMI	Edinilmis mallara katilma rejimidir. Esler sözlesme ile hiçbir mal rejimini seçmemislerse Medeni Kanun geregi yasal mal rejimini seçmis sayilirlar.
YENI ARAZI OLUSUMU	Birikme, dolma, toprak kaymasi veya kamuya ait sularin yataginda ya da seviyesinde degisme gibi sebeplerle sahipsiz yerlerde yeniden olusan yararlanmaya elverisli arazidir. Bu araziler devlete ait sayilir.
YENILEME	Teknik sebeplerle yetersiz kalan, uygulama niteligini kaybeden veya eksikligi görülen tapulama veya kadastro paftalarinin yenilenmesi ile buna uygun olarak tapu sicilinde düzeltmeler yapilmasi islemidir.
YERLESIM YERI	Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturdugu yerdir. Ikametgah. (MK.19).
YETKI BELGESI	Tapu Kanununun 2. maddesi uyarinca tapu islemleri sirasinda tüzel kisilerden istenen ve tüzel kisinin gayrimenkul tasarruflarina izinli oldugunu ve temsilcisinin kimler oldugunu belirtir belgedir. Dernekler ve sendikalar bu belgeyi kaymakam veya validen, sirketler ticaret sicil müdürlügünden vakiflar ise Vakiflar Genel Müdürlügünden alirlar. Bu belge kural olarak bir yil geçerlidir.
YEVMIYE	Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlügünde yapilan her islem ile red edilen istemlerin tarih ve sira numarasina göre kaydedildigi deftere yevmiye defteri; bu defterden alinarak tapu kütügünde yapilan tescil veya terkinin yaninda belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarasi denir.
YOLA TERK	Imar planlarinin uygulanisi sirasinda tasinmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak imar planina uygun biçimde tasinmazin tamaminin veya bir kisminin kamu yararina (yola, yesil alana, parka) terk edilmesi islemidir.
YOLDAN IHDAS	Yolun kapanmasi nedeniyle olusan tasinmaz malin, düzenlenecek haritaya göre yoldan ayrilarak, bir parsel numarasi altinda ilgisine göre belediye, köy, Karayollari Genel Müdürlügü veya Hazine adina tescili islemidir.
YÖNETIM PLANI	Kat mülkiyeti kurulmus apartman ve sitelerde bina veya sitenin nasil yönetilecegini, kat maliklerinin hak, borç ve sorumluluklarini düzenleyen ve tüm kat maliklerince imzali olan bir belgedir. Kat maliklerinin tümünün beste dördünün karari ile degistirilebilir.

	KELIME ANLAMI
ZABIT DEFTERI	Kadastrosu yapilmamis tasinmaz mallarin kaydedildigi ve üzerinde kurulacak haklarin takip edildigi defterdir. Kadastro gören yerlerde bu defterin yerini tapu kütükleri almaktadir. Zabit defterlerinde tasinmazlarin hudutlari “Dogusu:....., batisi:....., kuzeyi:.......,güneyi:.....” seklinde gösterilir. Her tasinmaz mal için ayri bir sayfa ayrilmayip, her islem bir siraya kaydedilir ve her islemin evraki ay ve gün belirtilerek bir zarf içinde saklanir.
ZAMANASIMI (MÜRURU ZAMAN)	Bir hakkin kazanilmasi veya kaybedilmesi için geçmesi gereken hukukça öngörülmüs süre anlamina gelir. Gayrimenkul hukukunda; adi zamanasimi ve fevkalade zamanasimi olmak üzere iki türü vardir.
ZAYÎ	Bir belgenin kaybolmasi veya yok olmasidir. Tapu senedi veya ipotek belgesinin kayip edilmesi halinde, zayinden yenisi çikartilabilir.
ZILYETLIK	Bir esya (mal) üzerinde zilyetlik iradesine dayanarak fiili hakimiyet kurma eylemine zilyetlik denir (MK.973). Esyayi, kullanmak, elinde bulundurmak zilyetligin örnekleridir. Zilyetligin; a) Zilyet olma iradesi, b) Fiili hakimiyet seklinde iki unsuru vardir. Zilyetlik ikiye ayrilir. a) Asli zilyetlik: Bir seye malik sifatiyla ve malik olma iradesiyle zilyet olan kisinin zilyetligine asli zilyetlik denir. b) Fer’i zilyetlik: Sinirli bir ayni veya sahsi hakka dayanarak zilyet olan kisinin zilyetligine fer’i zilyetlik denir.
ZIRAI IPOTEK	Tarim kredi kooperatifleri ile T.C. Ziraat Bankasindan çiftçilerin talep ettigi kredilere karsilik teminat olarak tasinmaz malin gösterilmesi halinde tesis edilen ipotek islemidir.
ZORUNLU DEPREM SIGORTASI	Mesken, ev, bagimsiz bölüm nitelikli yerlerin, depreme karsi, yetkili sigorta sirketleri tarafindan sigortalanmasidir. Tapu sicil müdürlükleri yapacagi tapu isleminde bu sigortanin yapilmis oldugunu aramak ve poliçe numarasini düzenleyecegi resmi senedin uygun bir yerine yazmak zorundadir.